کلسیم کلرید (Calcium Chloride) یک ترکیب شیمیایی با فرمول شیمیایی CaCl₂ است. این ماده نمکی است که از کلسیم و کلر تشکیل شده و معمولاً به صورت جامد سفید رنگ و بلوری دیده میشود. از آنجایی که کلسیم یک فلز قلیایی خاکی است (گروه ۲ جدول تناوبی)، هنگام ترکیب با کلر (هالوژن)، دو الکترون از دست میدهد و به یون دو بار مثبت تبدیل میشود. کلر هم با گرفتن این الکترونها، به یون منفی تبدیل میشود.
خواص فیزیکی
حالت فیزیکی و ظاهر
کلسیم کلرید به صورت جامد بلوری یا گرانولی سفید رنگ دیده میشود. بیبو است و در شکل خشک، شبیه دانههای نمک یا پودر سفید رنگ است.
مزه و بو
مزهاش تلخ و شور است، ولی خوراکی نیست مگر در دوز بسیار پایین و با درجه خلوص غذایی. بویی ندارد.
نقطه ذوب و جوش
نقطه ذوب آن حدود ۷۷۵ درجه سانتیگراد است. که نشان میدهد در برابر گرما مقاوم است. نقطه جوشش هم بالاست، معمولاً بیش از ۱۶۰۰ درجه سانتیگراد. این باعث میشود در دماهای بالا پایدار بماند.
چگالی (دانسیته)
چگالی آن حدود ۲.۱۵ گرم بر سانتیمتر مکعب است، یعنی نسبتاً سنگینتر از آب است.
حلالیت در آب
کلسیم کلرید بهطور خیلی خوب در آب حل میشود، و وقتی در آب حل میشود، یک واکنش گرمازا ایجاد میکند؛ یعنی باعث گرم شدن محلول میشود. این ویژگی باعث شده در یخزدایی جادهها کاربرد داشته باشد.
خاصیت رطوبتگیری
یکی از مهمترین ویژگیهای فیزیکی کلسیم کلرید، جذب رطوبت از هوا است. این ماده بسیار رطوبتگیر (hygroscopic) است و حتی میتواند رطوبت هوا را جذب کرده و بهمرور در خودش حل شود. به همین دلیل از آن در بستهبندیهای خشککننده (ضد رطوبت) استفاده میشود.
خواص شیمیایی
ترکیب یونی و پایدار
کلسیم کلرید یک ترکیب یونی است، متشکل از یونهای کلسیم (Ca²⁺) و کلرید (Cl⁻). به خاطر طبیعت یونی، در آب بهخوبی یونیزه میشود و یونهایش در محلول آزاد میشوند.
حل شدن در آب (واکنش گرمازا)
وقتی کلسیم کلرید را در آب حل میکنی، یک واکنش گرمازا اتفاق میافتد؛ یعنی محلول داغ میشود. این یکی از ویژگیهای مهم شیمیایی آن است که در ضدیخها و نمکپاشی جادهها کاربرد دارد.
واکنش با بازهای قوی
کلسیم کلرید میتواند با بازهایی مثل سدیم هیدروکسید (NaOH) واکنش دهد و کلسیم هیدروکسید [Ca(OH)₂] تولید کند، که رسوبی سفیدرنگ است.
پایداری شیمیایی
کلسیم کلرید یک ماده پایدار است و در برابر تجزیه در دمای معمولی مقاوم است. در دماهای بالا یا شرایط خاص، ممکن است با ترکیبات دیگر وارد واکنش شود، اما خودش بهسادگی تجزیه نمیشود.
خشککنندگی (Desiccant)
از نظر شیمیایی، کلسیم کلرید تمایل دارد با مولکولهای آب واکنش دهد یا آنها را جذب کند. این ویژگی شیمیایی باعث میشود در محیطهای خشککننده (مثل بستهبندی دارو، تجهیزات الکترونیکی یا مواد غذایی) استفاده شود.
کاربردهای کلسیم کلرید (CaCl₂):
یخزدایی و جلوگیری از یخزدگی جادهها
مهمترین و رایجترین کاربرد کلسیم کلرید در زمستان است.
روی جادهها و پیادهروها پاشیده میشود تا یخ را ذوب کند.
چون وقتی در آب حل میشود، گرما تولید میکند (واکنش گرمازا)، سریعتر از نمک معمولی یخ را آب میکند.
حتی در دماهای خیلی پایینتر از صفر (مثلاً -25°C) هم مؤثر است، در حالی که نمک معمولی در این دما کارایی ندارد.
ساخت و ساز – بتنریزی در سرما
کلسیم کلرید در بتن بهعنوان افزودنی شتابدهنده گیرش (accelerator) استفاده میشود.
کمک میکند که بتن سریعتر سفت شود، بهویژه در هوای سرد که گیرش بتن کند میشود.
باعث افزایش مقاومت اولیه بتن هم میشود.
آزمایشگاهها و فرآیندهای شیمیایی
برای تولید ترکیبات دیگر کلسیم، مثل کلسیم کربنات.
برای تشخیص یونهای خاص با ایجاد رسوب.
به عنوان الکترولیت در برخی باتریها و فرآیندهای الکترولیز
صنایع غذایی
کلسیم کلرید دارای کد افزودنی E509 است.
استفادهها:
افزایش سفتی سبزیجات کنسروی (مثلاً خیارشور یا نخودفرنگی)
پایداری فرم میوهها و سبزیجات هنگام پخت یا نگهداری
جهت مشاهده مواد شیمیایی بیشتر به سایت مال کالا مراجعه نمایید.
نقد و بررسیها
هنوز بررسیای ثبت نشده است.