سدیم استات 250 گرمی MERCK

استات سدیم چیست؟

فرمول شیمیایی : C₂H₃NaO₂

جرم مولی : 82.03  g/mol

حلالیت :  به خوبی در آب، الکل، هیدرازین و دی اکسید گوگرد حل می شود.

چگالی : 1.528gr/cm3

بو: بوی سرکه

دمای ذوب : 324 °C

دمای جوش : 881.4 °C

شکل ظاهری : جامد کریستالی سفید- کرم رنگ

ساختار مولکولی :

استات سدیم (Sodium Acetate) نمک سدیم استیک اسید است و جزو نمک­های ارگانیک سدیم به حساب می­ آید. فرمول شیمیایی آن به صورت C2H3NaO2 است. جامدی است سفید رنگ به صورت پودر گرانوله، جاذب رطوبت است، بو ندارد، در 328°C ذوب می­شود، در آب به خوبی حل می­شود ودر الکل به آرامی حل می­شود.

این ماده و سایر بی­ کربنات­ ها به عنوان عوامل قلیایی کردن مورد استفاده قرار می­گیرند و این امر در پزشکی بسیار مورد استفاده قرار می­گیرد. در کبد، سدیم استات به بی­کربنات متابولیزه می­شود. برای انجام این کار ابتدا استات به آرامی به کربن­ دی­ اکسید و آب هیدرولیز می­شود که پس از اضافه شدن یون هیدروژن به این دو بی­کربنات حاصل می­شود. این ماده در بدن به عنوان منبع یون سدیم عمل می ­کند.

سدیم نقش مهمی در تنظیم حجم مایع خارج سلولی دارد. توزیع آب در بدن را کنترل می­کند، فشار اسمزی و تعادل الکترولیتی مایعات بدن را نیز برقرار می­کند. در صنایع غذایی نیز از این ماده به عنوان عامل طعم دهنده استفاده می­شود.

ساده­ ترین راه برای تولید Sodium Acetate خنثی سازی استیک اسید با کربنات سدیم است، پس از خشک کردن محلول بدست آمده و خارج کردن آب آن، کریستال­های این ماده برجای می­ مانند. این واکنش به صورت زیر انجام می­ گیرد:

NaHCO₃ + CH₃COOH —> CH₃COONa + CO₂ + H₂O

روش دیگر برای تولید sodium acetate از واکنش استیک اسید با قلیا ها همانند کاستیک سودا است.

 کاربردها

• سیال عامل (سیستم­های باز)

• ماده واسطه

• استفاده در آزمایشگاه

• تولید رنگدانه

• به عنوان مواد کمک فرآیندی، خصوصا در صنعت نفت

• افزودنی به مواد غذایی

• نگهدارنده

• تهیه فیلم­های عکاسی

• مواد ضد انجماد

• تهیه پارچه و مصالح ساختمانی

چند نمونه از کاربردها به شرح زیر هستند:

افزودنی به مواد غذایی

به عنوان یک اسید نقش خنثی کردن قلیا در غذا را دارد و در برخی موارد از آن برای تنظیم سطح PH استفاده می­کنند. سدیم نیز به عنوان طعم دهنده مورد استفاده قرار گیرد. بر خلاف بسیاری دیگر از افزودنی­ها این ماده تاثیر مضر بر بدن انسان ندارد. از محصول فوق در رب گوجه عموما استفاده می شود.

استفاده آزمایشگاهی

این ماده یک ماده رایج مورد استفاده در آزمایشگاه­های زیست­ شناسی مولکولی و بیوشیمی است. یکی از کاربردهای آن خارج کردن DNA از سلول است.

کاربرد در صنعت

برای خنثی کردن اسید سولفوریک موجود در جریان­های دورریز مورد استفاده قرار می­گیرد. در فرآیندهای خاص عکاسی برای پوشش دادن یک شکل مشخص بر روی سطوح استفاده می­شود. در سطوح فلزی می­تواند به از بین رفتن ناخالصی­ها از روی سطح آن کمک کند.

کیسه حرارتی

پدها یا کیسه­ های حرارتی که در داروخانه­ ها موجود هستند شامل این ماده به صورت فوق اشباع هستند. در این پدها یک دیسک مسطح فلزی در داخل کیسه قرار دارد، با ضربه زدن به دیسک کریستال­های این ماده چسپیده به سطح دیسک از آن جدا شده و با ورود به محلول فوق اشباع به صورت زنجیره­ای موجب تشکیل کریستال­های بیشتر می­گردند.

گرمای حاصل از تشکیل کریستال­ها موجب گرم شدن محلول موجود در داخل کیسه می­شوند.

این پدها قابلیت استفاده مجدد را نیز دارند. با خیساندن پد در آب جوش و قرار دادن آن در معرض هوای اتاق محلول فوق اشباع این ماده دوباره تشکیل می­گردد. در طی این فرآیند مقداری از کریستال­ها بر روی لبه دیسک فلزی باقی می­مانند که برای استفاده دوباره از پد لازم هستند.

در صنعت گریدهای متفاوتی از استات اسید تولید می­شود. غلظت 99% بدون آب، برای مصارف عکاسی تولید می­شود. گرید عکاسی دارای محدوده کوچک توزیع اندازه ذرات و همچنین تراکم و یکنواختی ذرات نیز بیشتر است. غلظت 60% در صنایع شیمیایی و غذایی کاربرد دارد. گریدهای دیگری نیز با غلطت 40% و 33% نیز از این ماده تولید می­شوند.

این ماده قابل احتراق است، و در تماس با حرارت و اسیدهای قوی تجزیه می­شود.

نحوه ساخت سدیم استات

این محصول که به آن “یخ داغ” نیز می­گویند،  یک ماده شیمیایی کاربردی و در عین حال جذاب است. از آنجایی که از واکنش استیک اسید و بی­کربنات­ها تولید می­شود، می­توان در چند مرحله ساده در آشپزخانه این ماده را ساخت. تنها مواد مورد نیاز مقداری سرکه(استیک اسید)، جوش شیرین (بی­کربنات) و چند عدد ظرف است.

واکنش بالا دو محصول دارد: آب و استات سدیم. برای بدست آوردن این ماده خشک به صورت کریستالی باید آب را از محلول آن­ها خارج کنیم. از آنجایی که عمل کریستاله شدن یک عمل گرمازاست، در هنگام تشکیل کریستال­ها گرما تولید می­شود، به همین دلیل نام “یخ داغ” را برای آن انتخاب کرده­اند. می­توان در هنگام کریستاله شدن محلول را در قالب­هایی مشخص ریخت و از آن مجسمه یخ داغ ساخت.

مراحل تهیه استات سدیم خشک:

• ابتدا مقدار 500 cc سرکه (سرکه حاوی 3 تا 7 درصد استیک اسید است) را در یک ظرف بریزید.

• مقدار 35 گرم (7 قاشق غذا خوری) جوش شیرین (بی کربنات سدیم) را به آن اضافه کنید.

• در هنگام اضافه کردن جوش شیرین به سرکه حباب­های کربن­دی­اکسید تولید و از محلول خارج می­شوند، جهت جلوگیری از سرریز شدن محلول با یک قاشق یا میله فلزی زبر محلول را هم بزنید.

• محلول مایع حاصل از این اختلاط را به ظرفی دیگر جهت جوشاندن انتقال دهید. جامد باقی­مانده در ظرف جوش شیرین است که نباید به ظرف جوشش وارد شود.

• محلول را به آرامی و با حرارت کم گرم کنید به صورتی که بتوانید سطح آن را مشاهده کنید. هنگام مشاهده اولین ذرات جامد تشکیل شده، محلول را فورا از روی حرارت بردارید.

• با سرد شدن محلول، این ماده حل ­شده در آب به صورت کریستال از آن جدا می­شود. در حدود یک ساعت و نیم زمان لازم است تا کریستال­ها مشاهده شوند. پس از تشکیل کریستال­ها آب اضافی را دور بریزید.

 مضرات و msds استات سدیم:

با توجه به اینکه این ماده به عنوان افزودنی غذا استفاده می­شود، برای سلامتی انسان مضر شناخته نشده است.

در صورت تماس با پوست و چشم باعث التهاب و قرمز شدن می­گردد. در صورت تماس با چشم شستشو با آب فراوان و سپس مراجعه به پزشک توصیه می­شود. استنشاق پودر و یا گرد و غبار این ماده باعث سرفه و عطسه می­شود. توجه داشته باشید پیش از شروع به کار حتما msds محصول را مطالعه کنید.

حمل و نگهداری

این ماده در شرایط محیطی پایدار است، اما در صورت وجود رطوبت و آب، اسیدها و اکسید کننده ­های قوی تجزیه می­شود.