تانیک اسید |Tannic acid

تانیک اسید |Tannic acid

تانیک اسید |Tannic acid یک ترکیب شیمیایی پلی‌فنولی است که به‌طور طبیعی در گیاهان مختلف، به‌ویژه در پوست درختان، برگ‌ها، میوه‌ها و دانه‌ها یافت می‌شود. این ماده یکی از انواع تانن‌ها است که خاصیت گس‌کنندگی و قابض بودن دارد و به دلیل توانایی در ایجاد پیوند با پروتئین‌ها، در صنایع مختلف کاربردهای گسترده‌ای دارد.

خواص فیزیکی

تانیک اسید یک ترکیب جامد کریستالی است که رنگ آن معمولاً سفید تا زرد کم‌رنگ می‌باشد. این ماده به صورت پودر یا کریستال موجود است و دارای وزن مولکولی متغیر است زیرا تانیک اسید در واقع یک مخلوط پیچیده از پلی‌فنول‌ها محسوب می‌شود.

از نظر حلالیت، تانیک اسید در آب به خوبی حل می‌شود و محلول‌های آبی آن معمولاً شفاف تا زرد رنگ هستند. همچنین در الکل‌های مختلف مانند اتانول تا حدی قابل حل است اما در حلال‌های غیرقطبی مانند اتر و هگزان نامحلول یا کم‌حلول می‌باشد.

دمای ذوب تانیک اسید معمولاً در بازه ۲۰۰ تا ۲۲۰ درجه سانتی‌گراد قرار دارد، هرچند که بسته به نوع و منبع استخراج ممکن است کمی متفاوت باشد. تانیک اسید در دمای بالا شروع به تجزیه می‌کند و به همین دلیل باید در شرایط کنترل‌شده نگهداری شود.

این ماده دارای چگالی نسبی حدود ۱.۳ گرم بر سانتی‌متر مکعب است و به دلیل ماهیت پلی‌فنولی خود، قابلیت تشکیل پیوندهای هیدروژنی و تعامل با مولکول‌های پروتئینی و فلزی را دارد که این خصوصیت در کاربردهای صنعتی آن بسیار مهم است.

خواص شیمیایی

 این ترکیب دارای گروه‌های عاملی متعدد از جمله گروه‌های هیدروکسیل (-OH) است که باعث خاصیت اسیدی و واکنش‌پذیری بالای آن می‌شود.

تانیک اسید به صورت یک اسید ضعیف عمل می‌کند و در محلول‌های آبی می‌تواند پروتون (H⁺) آزاد کند، که این ویژگی منجر به pH اسیدی محلول‌های آن می‌شود. همچنین، به دلیل وجود گروه‌های فنولی متعدد، تانیک اسید خواص ضد اکسیدانی قوی دارد و می‌تواند به‌عنوان یک عامل کاهش‌دهنده در واکنش‌های شیمیایی عمل کند.

یکی از خصوصیات شیمیایی مهم تانیک اسید، توانایی آن در ایجاد پیوندهای کمپلکس با یون‌های فلزی (مانند آهن، مس و آلومینیوم) است. این خاصیت به‌خصوص در صنایع دباغی چرم و تصفیه آب کاربرد دارد، چرا که تانیک اسید قادر است فلزات سنگین را به شکل کمپلکس‌های پایدار درآورد و بدین ترتیب از تجمع آن‌ها جلوگیری کند.

کاربردها

• صنعت دباغی چرم: تانیک اسید به عنوان یک عامل دباغی طبیعی شناخته شده است. که با پیوند برقرار کردن با پروتئین‌های کلاژن در چرم، باعث افزایش مقاومت، دوام و انعطاف‌پذیری آن می‌شود. این فرآیند علاوه بر حفظ کیفیت چرم، به جلوگیری از فساد و پوسیدگی آن کمک می‌کند.

• تصفیه آب: تانیک اسید توانایی ایجاد کمپلکس‌های پایدار با یون‌های فلزی سنگین نظیر آهن، مس و کادمیم را دارد. و به همین دلیل در فرایندهای تصفیه آب به‌عنوان ماده‌ای برای حذف فلزات سنگین و کنترل کیفیت آب مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• صنایع دارویی و بهداشتی: به دلیل خواص ضد اکسیدانی، ضد میکروبی و قابض تانیک اسید، این ماده در تولید داروهای ضد التهاب و محصولات آرایشی-بهداشتی به کار می‌رود. تانیک اسید در درمان زخم‌ها و التهابات پوستی نیز کاربرد دارد.

• تولید جوهر و رنگ: تانیک اسید به عنوان ماده‌ای مؤثر در تهیه جوهرهای سنتی به کار می‌رود. زیرا قابلیت واکنش با فلزات را دارد و باعث ایجاد رنگ‌های پایدار و مقاوم می‌شود.

• صنایع غذایی: در برخی صنایع غذایی، تانیک اسید به عنوان ماده‌ای جهت بهبود طعم و افزایش ماندگاری محصولات کاربرد دارد.

• کاربردهای پژوهشی و شیمیایی: تانیک اسید به دلیل قابلیت واکنش‌پذیری و تشکیل کمپلکس‌های متنوع، در آزمایشگاه‌ها و تحقیقات علمی برای آنالیز و سنتز ترکیبات مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.

جهت مشاهده مواد شیمیایی بیشتر به سایت مال کالا مراجعه نمایید.