پپتون |Pepton

پپتون |Pepton

پپتون |Pepton فرآورده‌ای است حاصل از هیدرولیز ناقص پروتئین‌ها که از منابعی مانند گوشت، کازئین شیر، ژلاتین، سویا، یا سایر منابع آلی استخراج می‌شود. پپتون‌ها به‌صورت پودرهای محلول در آب هستند و اغلب رنگی روشن تا قهوه‌ای دارند و فاقد هرگونه عامل رشد بازدارنده می‌باشند.

ویژگی‌های کلی:

• به‌راحتی در آب حل می‌شود.

• دارای ترکیب متنوعی از پپتیدها و آمینواسیدها است.

• بسته به منبع استخراج و نوع هیدرولیز، می‌تواند خواص فیزیکی و ترکیبی متفاوتی داشته باشد.

• معمولاً pH خنثی یا کمی اسیدی دارد.

• قابلیت استریل‌سازی دارد و برای استفاده در محیط‌های کشت استریل، مناسب است.

خواص فیزیکی

۱. شکل ظاهری

 معمولاً به صورت پودر خشک، نرم و یکنواخت عرضه می‌شود. رنگ آن از سفید مایل به زرد تا قهوه‌ای روشن متغیر است و گاهی بوی خاص و ملایم پروتئینی یا آمینی دارد که ناشی از مواد آلی درون آن است.

۲. انحلال‌پذیری در آب

 به‌راحتی در آب سرد و گرم محلول است و محلولی شفاف یا کمی کدر تشکیل می‌دهد. میزان انحلال آن معمولاً بین 10 تا 20 گرم در ۱۰۰ میلی‌لیتر آب است که بسته به نوع پپتون و خلوص آن متغیر می‌باشد. پپتون در حلال‌های آلی مانند اتانول، اتر یا کلروفرم نامحلول است.

۳. pH محلول آبی

pH محلول یک درصدی پپتون در آب معمولاً بین 6.5 تا 7.5 قرار دارد؛ یعنی تقریباً خنثی یا کمی اسیدی است. با این حال، این مقدار ممکن است بسته به نوع فرآیند تولید یا منبع پروتئین اولیه، متفاوت باشد.

۴. بو و طعم

 دارای بویی ملایم، شبیه به گوشت یا پروتئین تخمیر شده است. طعم آن نیز ملایم، نسبتاً شور یا بی‌مزه است. البته چون پپتون برای مصرف انسانی مستقیم تولید نمی‌شود، این ویژگی‌ها بیشتر در ارزیابی‌های صنعتی یا آزمایشگاهی بررسی می‌شوند.

۵. رطوبت و پایداری

 در برابر رطوبت حساس است و باید در ظروف دربسته، خشک و خنک نگهداری شود.

۶. وزن مخصوص و دانسیته محلول

دانسیته محلول‌های پپتون، بسته به غلظت و ترکیب آن، متغیر است، ولی معمولاً نزدیک به دانسیته آب (حدود 1 گرم بر سانتی‌متر مکعب) می‌باشد.

خواص شیمیایی

۱. ماهیت آمفوتریک

 دارای ترکیبات آمینواسیدی است که هم گروه‌های اسیدی (مانند گروه کربوکسیل -COOH) و هم گروه‌های بازی (مانند گروه آمین -NH₂) دارند. به همین دلیل، پپتون از نظر شیمیایی آمفوتریک است، یعنی می‌تواند به‌عنوان اسید یا باز عمل کند و در محیط‌های مختلف، بسته به pH، رفتار متفاوتی داشته باشد.

۲. توان بافری (Buffer Capacity)

 توانایی نسبتاً خوبی در تنظیم و تثبیت pH محلول‌ها دارد. این خاصیت به‌دلیل وجود گروه‌های یونی متعدد در ساختار آن است. به همین دلیل، در محیط‌های کشت میکروبی، پپتون به حفظ pH مطلوب برای رشد میکروارگانیسم‌ها کمک می‌کند.

۳. واکنش‌پذیری با معرف‌های نیتروژن‌دار

 حاوی ترکیبات نیتروژن‌دار (پپتیدها و اسیدهای آمینه) است و می‌تواند با معرف‌هایی مانند نینهیدرین یا بیوره (Biuret reagent) واکنش داده و رنگ مشخصی تولید کند. این واکنش‌ها اغلب برای تشخیص حضور پروتئین‌ها یا پپتیدها در آزمایشگاه به کار می‌روند.

۴. قابلیت تجزیه زیستی

پپتون به‌عنوان یک ترکیب آلی طبیعی، دارای قابلیت تجزیه زیستی بالا است و توسط میکروارگانیسم‌ها به‌راحتی متابولیزه می‌شود. این ویژگی، آن را به منبع نیتروژن بسیار مناسبی برای رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها تبدیل می‌کند.

۵. واکنش‌پذیری محدود در برابر اکسیدکننده‌ها و اسیدها

پپتون نسبت به اکسیدکننده‌های قوی (مانند پراکسیدها یا هیپوکلریت‌ها) حساس است و ممکن است در تماس با آن‌ها دچار تخریب ساختاری شود. همچنین در محیط‌های اسیدی قوی، ساختار پپتیدی آن ممکن است دچار هیدرولیز کامل شده و به آمینواسیدهای آزاد تبدیل شود.

کاربردها

۱. تهیه محیط‌های کشت میکروبی

پپتون یکی از اصلی‌ترین اجزای محیط‌های کشت باکتری‌ها، قارچ‌ها و سایر میکروارگانیسم‌ها است. وجود پپتون در محیط کشت باعث تأمین منابع نیتروژنی، اسیدهای آمینه، ویتامین‌ها و عوامل رشد می‌شود که رشد مطلوب و سریع میکروارگانیسم‌ها را تضمین می‌کند.

۲. صنایع دارویی و بیوتکنولوژی

در تولید واکسن‌ها، آنتی‌بیوتیک‌ها، آنزیم‌ها و سایر فرآورده‌های زیستی، پپتون به عنوان ماده‌ای مغذی و تقویت‌کننده رشد میکروبی به کار می‌رود. همچنین در فرآیندهای تخمیری صنعتی، از پپتون برای افزایش کارایی تولید میکروارگانیسم‌ها استفاده می‌شود.

۳. تحقیقات علمی و آزمایشگاهی

در آزمایشگاه‌های تحقیقاتی به عنوان منبع تغذیه‌ای استاندارد در کشت سلولی و بررسی‌های بیوشیمیایی استفاده می‌شود. این ماده به دانشمندان امکان می‌دهد تا شرایط کنترل شده و یکنواختی برای رشد میکروب‌ها فراهم کنند.

۴. صنایع غذایی

در برخی فرآیندهای تخمیری مانند تولید سس سویا، ماست و برخی نوشیدنی‌های تخمیری، پپتون به عنوان منبع تغذیه‌ای برای میکروارگانیسم‌های مفید به کار می‌رود تا کیفیت محصول نهایی بهبود یابد.

۵. تولید مواد دارویی طبیعی

 در کشت میکروارگانیسم‌هایی که تولید مواد دارویی طبیعی مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و اسیدهای آلی را انجام می‌دهند، نقش مهمی ایفا می‌کند و به افزایش بهره‌وری و خلوص محصول کمک می‌کند.

جهت مشاهده مواد شیمیایی بیشتر به سایت مال کالا مراجعه نمایید.