ایدواستیک اسید |Iodoacetic acid

ایدواستیک اسید |Iodoacetic acid

ایدواستیک اسید |Iodoacetic acid یک ترکیب آلی هالوژنه با فرمول شیمیایی C₂H₃IO₂ است. این ماده مشتقی از اسید استیک (Acetic Acid) به‌شمار می‌رود که در آن یکی از اتم‌های هیدروژن گروه متیل با اتم ید جایگزین شده است. ایدواستیک اسید یک ترکیب آلی هالوژنه، سمی و واکنش‌پذیر است و در بیوشیمی و تحقیقات زیستی به‌ویژه برای غیرفعال‌سازی آنزیم‌های حاوی گروه تیول (-SH) به‌کار می‌رود.

مشخصات شیمیایی

1. فرمول مولکولی: C₂H₃IO₂

2. وزن مولکولی: 185.95 گرم بر مول

3. ساختار مولکولی: CH₂ICOOH

   • دارای گروه‌های عاملی:

     • گروه کربوکسیلیک اسید (-COOH)

     • اتم ید متصل به کربن متیل (C–I)

   • از نظر ساختاری، مشتق یددار اسید استیک است.

خواص فیزیکی

• شکل ظاهری: بلورهای سفید تا بی‌رنگ

• بو: بی‌بو یا با بوی ضعیف اسیدی

• حالت فیزیکی: جامد در دمای اتاق

• نقطه ذوب: 82 تا 83 درجه سانتی‌گراد

• نقطه جوش: حدود 190 تا 195 درجه سانتی‌گراد (با تجزیه)

• چگالی: تقریباً 2.0 گرم بر سانتی‌متر مکعب

• حلالیت:

  • در آب: به‌خوبی محلول است

  • در اتانول، متانول و اتر نیز محلول است

  • در حلال‌های غیرقطبی مانند هگزان کم‌حل می‌باشد

• پایداری: در شرایط خشک و خنک پایدار است اما در تماس با نور یا حرارت ممکن است تجزیه شود و بخارات سمی ید آزاد کند.

اهمیت و کاربردها

1. در بیوشیمی و زیست‌فناوری:

   • به‌عنوان بازدارندهٔ آنزیمی (Enzyme inhibitor)، به‌ویژه برای آنزیم‌هایی که گروه تیول فعال دارند.

   • در مطالعات مربوط به واکنش‌پذیری پروتئین‌ها و مکانیسم‌های آنزیمی برای شناسایی جایگاه‌های فعال مورد استفاده قرار می‌گیرد.

2. در پژوهش‌های متابولیسم سلولی:

   • از ایدواستیک اسید برای مهار مسیر گلیکولیز (Glycolysis) در سلول‌ها استفاده می‌شود، زیرا آنزیم گلیسرآلدئید-۳-فسفات دهیدروژناز را غیرفعال می‌کند.

   • این خاصیت در مطالعات بیوشیمیایی برای بررسی نقش گلوکز در متابولیسم سلولی کاربرد دارد.

3. در شیمی آلی و سنتز ترکیبات هالوژنه:

   • به‌عنوان یک واسط سنتزی (Intermediate) برای تهیهٔ مشتقات آلی یددار و ترکیبات هتروسیکلی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

4. در تحقیقات سم‌شناسی و زیست‌محیطی:

   • ایدواستیک اسید یکی از محصولات جانبی ضدعفونی‌کننده‌های آبی (Disinfection by-products) است که در فرآیند کلرزنی آب ممکن است تشکیل شود.

   • از این‌رو، در مطالعات آلودگی آب و ایمنی زیست‌محیطی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

نکات ایمنی و احتیاطی

• ایدواستیک اسید ماده‌ای سمی و خورنده است.

• تماس با پوست یا چشم موجب سوختگی شیمیایی می‌شود.

• استنشاق بخارات آن خطرناک است و ممکن است سبب تحریک شدید دستگاه تنفسی شود.

• در هنگام کار با این ماده باید از دستکش، عینک ایمنی و هود شیمیایی استفاده شود.

• نگهداری در ظروف دربسته، در محیط خشک، خنک و به دور از نور مستقیم خورشید توصیه می‌شود.

جهت مشاهده مواد شیمیایی بیشتر به سایت مال کالا مراجعه نمایید.