سیکلو هگزانون MERCK

سیکلوهگزانون (Cyclohexanone) مایع و حلالی روغنی با بویی شبیه به استون و نعناع و دارای رنگی زرد و یا بی رنگ  است. فرمول شیمیایی آن C6H10O ، جرم مولی آن 98.15 g/mol و چگالی آن 0.94 g/ml می باشد. این ماده دانسیته ای کمتر از آب دارد ولی بخارات آن بسیار سنگین تر از هوا می باشد.

لازم به ذکر است که ترکیب فوق در آب حل نمی گردد اما در استون، اتر و بنزن قابلیت انحلال پذیری خوبی از خود نشان می دهد. این ماده از نظر ساختاری می تواند به دو حالت قایقی و صندلی موجود باشد. فرم صندلی آن در دمای اتاق موجود می باشد. این ماده در مقادیر اندک جز اصلی تمام محصولات نفتی می باشد. اما به دلیل کم بودن مقدار آن، این ماده را به صورت صنعتی از هیدروژناسیون کاتالیستی بنزن تولید می گردد.

همانطور که از ساختار این ماده مشخص است این ترکیب جز کتون ها می باشد.

مشخصات فیریکی و شیمیایی این ماده در جدول زیر نشان داده شده است:

• فرمول شیمیایی: C6H10O

• جرم مولکولی: g/mol 98.15

• شکل ظاهری: مایع بی رنگ

• بو: بویی شبیه بوی نعنا و یا استون

سیکلو هگزانون سنتز شده به طور عمده به عنوان یک واسطه در سنتز نایلون استفاده می شود. سیکلو هگزانون یک ماده فعال در ترکیبات ضد باکتری و ضد قارچی است. در واقع، مصرف سیکلو هگزانون تقریبا به طور کامل به صنعت نایلون مرتبط است با مشتقات آن برای تولید آدیپیک اسید و کاپرولاکتام، که پیشرونده برای نایلون 6 است.

تا 70 درصد کاپرولاکتام جهان از طریق سیکلو هگزانون تولید می شود. دیگر مشتقات سیکلو هگزانون برای سنتز داروها، رنگ ها، علف کش ها، آفت کش ها، پلاستیک ها و مواد شیمیایی لاستیک استفاده می شود. حلالی است برای :

• استات سلولز

• نیتروسلولز

• رزین های طبیعی (مانند جواهرات با رزین های طبیعی)

• مواد خام لاستیک

• واکس

• چربی

• آفت کش DDT

• در تولید آدیپیک اسید برای نایلون

• در تهیه رزین سیکلوهگزانون.

کاربرد سیکلوهگزانون

• از مهمترین کاربردهای این محصول می توان به نقش آن برای تولید نایلون 6.6 و نایلون 6 اشاره کرد.

• در سنتز مواد آلی، به ویژه در تولید اسید آدیپیک و کاپرولاکتام، پلی وینیل کلرید و کوپلیمرهای آن و پلیمرهای استری متاکریلات استفاده می شود.

• برای سنتز داروها، رنگ ها، علف کش ها، آفت کش ها، پلاستیک ها و مواد شیمیایی لاستیک استفاده می شود.

• چسب و مواد شیمایی پرکننده از دیگر کاربردهای این ماده است.

• بعنوان حلال برای تمیز کردن و چربی زدایی مورد استفاده قرار می گیرد.

• روان کننده ها و مواد افزودنی روغن، حلال برای علف کش ها، استات سلولز، نیتروسلولز، رزین های طبیعی و مصنوعی، واکس ها، چربی ها، و … در دامنه مصرف این ماده قرار دارند.

• عامل سطح بندی ودرجه بندی برای صنعت رنگرزی و تمیز کردن ابریشم است.

• این ماده در ترکیب با سیانواستیک اسید، سیکلوهگزاندین استیک اسید را تشکیل می دهد و سپس در طی فرایند دکربوکسیلازیسیون به سیکلوهگزن استونیتریل تبدیل می گردد و در نهایت در طی فرایند هیدروژناسیون سیکلوهگزنیل اتیل آمین تشکیل می شود. سیکلوهگزنیل اتیل آمین نوعی داروی ضد سرفه به حساب می آید

خطرات سیکلوهگزانون:

این ماده در دسته بندی مواد شیمیایی خطرناک دسته بندی شده است و به خوبی از طریق پوست، دستگاه تنفسی و دستگاه گوارش جذب می شود.

همچنین بسیار قابل اشتعال، سمی برای تنفس و همینطور برای تماس با پوست،محرک پوست،تخریب کننده بافت چشم و حتی باعث سقط جنین می تواند شود.

لازم به ذکر است که بخارات این ماده نیز می تواند موجب آسیب رسیدن به غشای مخاطی، پوست و چشم ها شود. از استنشاق بخارات حاصله از این ترکیب به طور جد خودداری نمایید و در هنگام کار با آن از ماسک، دستکش و سایر لوازم ایمنی استفاده کنید.

از قرار دادن این ماده در کنار اکسید کننده های قوی جلوگیری نمایید. اشتعال پذیری مایع و بخارات این ترکیب را نیز نباید نادیده گرفت

لطفا پیش از تماس با این محصول MSDS آن را مطالعه فرمایید.

منابع

https://fa.wikipedia.org/wiki/%D8%B3%DB%8C%DA%A9%D9%84%D9%88%D9%87%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86

https://www.mbkchemical.com/%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D8%A8%D8%B1%D8%AF-%D8%B3%DB%8C%DA%A9%D9%84%D9%88-%D9%87%DA%AF%D8%B2%D8%A7%D9%86%D9%88%D9%86/

Cyclohexanone. (n.d.). Retrieved March 4, 2019, from https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/cyclohexanone#section=Safety-and-Hazards