لیتیم کربنات – MERCK

لیتیوم کربنات (به انگلیسی: Lithium carbonate)

رده درمانی: داروهای تثبیت کننده خلق

اشکال دارویی: قرص

موارد مصرف:

لیتیوم کربنات برای درمان بیماری دوقطبی، روان‌پریشی و پروفیلاکسی در مانیا به کار می‌رود.

مکانیسم اثر:

مکانیسم اثر لیتیوم کربنات به درستی مشخص نیست ولی احتمالاً یون لیتیوم به دلیل شباهت با یون سدیم در عملکرد پمپ غشایی سدیم ایجاد اختلال می‌نماید.

فارماکوکینتیک لیتیم کربنات:

كربنات ليتيم از طريق خوراكي به طور كامل جذب مي‌شود و بعد از 30 دقيقه غلظت پلاسمايي ان به حداكثر مي‌رسد. 95% دارو بدون تغيير از طريق كليه دفع مي‌شود. نيمه عمردارو حدود 24 ساعت مي‌باشد.

منع مصرف لیتیم کربنات:

در صورت وجود سابقه لوسمي اين دارو نبايد مصرف شود.

عوارض جانبی:

در صورت بروز هر یک از علایم زیر، مصرف لیتیم را قطع کرده، با پزشکتان تماس بگیرید: غش، ضربان قلب تند، کند یا نامنظم؛ تکلم نامفهوم، بی‌اختیاری ادرار یا عدم کنترل ادرار، ضعف یا خستگی غیرمتعارف؛ افزایش وزن؛ سرگیجه؛ تهوع یا استفراغ؛ مشکلات بینایی یا چشم درد؛ کبودی و درد در انگشتان دست و پا؛ سردی بازوها و پاها؛ اسهال؛ خواب آلودگی؛ لرزش بدن؛ گیجی؛ تاری دید؛ تشنج؛ آکنه، تحریک پذیری، ورم آرنج و مچ دست، وزوز گوش، کاهش حس لامسه، طعم فلزی، خشکی دهان، اسهال، پرادراری، علائم کم‌کاری تیروئید و افزایش وزن برای بعضی‌ها افسردگی به وجود می‌آورد، تشنگی زیاد، بی تفاوتی نسبت به کارها، بی حالی شدید.

هشدار ها لیتیم کربنات:

• . به دليل احتمال بروز تغييرات بافتي و عملكردي كليه متعاقب مصرف دراز مدت ليتيم درمان با اين دارو بيش از 5-3 سال توصيه نمي‌شود.

• از آنجايي كه نمك‌هاي ليتيم داراي ضريب درماني بسيار باريكي هستند ، فقط در صورتي مي‌توان آنها را تجويز نمود كه بتوان غلظت پلاسمايي دارو را به تناوب اندازه گرفت. افزايش غلظت پلاسمايي ليتيم بالاتر از حد درماني ممكن است كشنده باشد.

• در صورت بروز علائم مسموميت با ليتيم (لرزش ، عدم تعادل، نيستاگموس، نارسايي كليوي و تشنج) بايد درمان را قطع و در صورت لزوم مسموميت زدايي انجام داد.

• وقتي كه غلظت پلاسمايي ليتيم به حد سمي مي‌رسد، معمولاً 1 يا 2 روز طول مي‌كشد تا علائم شديد مسموميت بروز كند.

• در صورت تخليه سديم بدن ، مسموميت با ليتيم تشديد مي‌شود. به همين دليل از مصرف داروهاي مدر بخصوص تيازيد‌ها همزمان با اين دارو بايد اجتناب شود.

• اين دارو در موارد زير بايد با احتياط فراوان مصرف شود.

• بيماري قلبي –عروقي، اختلالات CNS مانند صرع يا پاركينسون، دهيدراسيون شديد، عفونت شديد، بي كفايتي كليه و احتباس ادرار.

• بررسي نوار قلبي حداقل يكبار قبل از شروع درمان و سپس در صورت نياز در طي درمان توصيه مي‌شود. همچنين تعيين غلظت سرمي ليتيم به طور منظم در طول درمان نيز توصيه مي‌شود. تعيين عملكرد كليه و شمارش تام و افتراقي سلولهاي خون پيش از درمان و بطور منظم در طول درمان با اين دارو توصيه مي‌شود.

توصیه های دارویی لیتیم کربنات:

• مقدار مصرف ليتيم را بايد به گونه‌اي تنظيم نمود كه غلظت پلاسمايي در محدوده MMOL/LITER1-4/0 قرار بگیرد.

• جهت درمان نگهدارنده و در سالمندان ، مقدرا مصرف ليتيم بايد به گونه‌اي تنظيم شود كه غلظت پلاسمايي در حد MMOL/LITER1-4/0 بدست آيد.

• غلظت پلاسمايي مطلوب در هر فرد بايد به طور جداگانه‌ تعيين شود.

• در مسموميت خفيف با ليتيم، قطع دارو و تجويز مقادير زياد آب و نمك براي رفع مسموميت كفايت مي‌كند.

• وقتي رژيم دارویی ليتيم تثبيت شد، معمولا هر 3 ماه يكبار غلظت پلاسمايي آن بايد انداز‌ه‌گيري شود.

• در طول دوره درمان ، عملكرد تيروئيد بايد تحت نظر باشد.

• در طول دوره درمان ، بيمار بايد آب و سديم به اندازه كافي مصرف كند.

• در صورت بروز استفراغ، اسهال عفونت و تعريق شديد ممكن است لازم باشد مصرف ليتيم را قطع نمود يا مقدار مصرف را كاهش داد.

• از قطع ناگهاني مصرف دارو بايد پرهيز شود.

• فرآورده‌هاي مختلف ليتيم از نظر فراهمي زيستي با يكديگر تفاوت دارند و در صورت تغيير فرآورده‌هاي مورد استفاده بيمار ، بايد احتياطات لازم انجام شود.

• اين دارو نبايد بيش از مقدار توصيه شده مصرف شود.

• دوره درمان با دارو بايد كامل شود. براي حصول پاسخ مطلوب، ممكن است 3-1 هفته وقت لازم باشد.

• در صورت فراموش شدن يك نوبت مصرف دارو، به محض به ياد آوردن، آن نوبت بايد مصرف شود، مگر اينكه تا زمان مصرف نوبت بعدي كمتر از 4 ساعت باقيمانده باشد. مقدار مصرف بعدي نيز نبايد دو برابر گردد.

• به منظور بررسي پيشرفت ، درمان ، مراجعه منظم به پزشك ضروري است.

• به دليل احتمال بروز خواب آلودگي و سرگيجه هنگام رانندگي يا كار با ماشين‌آلاتي كه نياز به هوشياري دارند بايد احتياط نمود.

• هنگام ورزش و در هواي گرم بايد احتياط نمود.

• در صورت ابتلا به بيماري‌هايي كه سبب تب، تعريق، تهوع و استفراغ مي‌شود بايد احتياط نمود.